Dövizden/altından dönüşen kur korumalı TL vadeli mevduat hesabı nedir? Nasıl çalışır?

Dövizden/altından dönüşen kur korumalı TL vadeli mevduat hesabı, 21/12/2021 tarihli 31/696 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “TL mevduat ve katılım hesaplarına dönüşümün desteklenmesi hakkında tebliğ” (2021/14) ve “Altın hesaplarından TL mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi hakkında tebliğ” (2021/16) kapsamında müşterilerimize sunulmaktadır. Hesabın özellikleri, işleyiş şekli ve çalışma esasları Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) tarafından ve ilgili yasal düzenlemeler çerçevesinde belirlenmiştir.

Dövizden/altından dönüşen kur korumalı TL vadeli mevduat hesabı ile ilgili detaylı açıklamaları ve örnekleri aşağıda bulabilirsiniz. Özellikle örnekleri dikkatlice incelemenizi önemle rica ederiz.

  • Dövizden/altından dönüşen kur korumalı TL vadeli mevduat hesabı, birikimlerini döviz veya altın mevduatı olarak değerlendiren kişilerin birikimlerini TL’na dönüştürmesi, dönüşüm sonrasında döviz kurlarındaki değişimler karşısında mağdur olmaması ve birikimlerinin dövize karşı değer kaybetmemesi için sunulan bir mevduat ürünüdür.
  • Dövizden/altından dönüşen kur korumalı TL vadeli mevduat hesabı Enpara.com’daki hesaplarında USD, EUR, altın cinsinden bakiyesi bulunan müşteriler için açılabilir. Hesap açılışı öncesinde, dönüştürülmesi talep edilen hesabın bakiyesi, o gün TCMB tarafınca belirlenen usul ve esaslara göre açıklanan USD/EUR/Altın alış kuru üzerinden TL’na dönüştürülür ve bu tutar hesaba aktarılır. Altın dönüşümünde 995/1000 saflık derecesi dikkate alınır. İlgili tarihlerdeki hesap bakiyeleri dönüşüm tutarının üst limitidir.
  • Dövizden/altından dönüşen kur korumalı TL vadeli mevduat hesabı, hesaba yatırılan paraya belirli bir süre (vade) sonunda, hesaplama yöntemi ilgili yasal düzenleme çerçevesinde belirlenmiş bir şekilde gelir kazandıran hesaptır.
  • Hesabın vade tarihinde, hesap açılış tarihinde ilan edilen ve vade sonuna kadar geçerli faiz oranı üzerinden hesaplanan getiri ile Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan ilgili alış kurunun hesap açılış tarihi ve vade tarihi arasındaki değişim oranı üzerinden hesaplanan getiri karşılaştırılır, yüksek olan getiri hesabın kazandırdığı gelir olarak belirlenir.
  • TCMB her iş günü Dövizden/altından dönüşen kur korumalı TL vadeli mevduatlar için kullanılacak kurları web sitesinin “Saat Başı Belirlenen Döviz Kurları ve Altın Fiyatları” bölümünde yayınlar.
  • Hesap açılış tarihinde hesap açılış işleminden önce TCMB tarafından en son açıklanan ilgili alış kuru hesabın açılış kuru, hesabın vade tarihlerinde TCMB tarafından saat 11:00’de açıklanan ilgili alış kuru ise hesabın vade kuru olarak belirlenir.
  • Dövizden/altından dönüşen kur korumalı TL vadeli mevduat hesabı vadeye kadar beklenmesi durumunda anapara kaybı riski taşımaz ve kesin getiri sağlayan bir yatırım aracıdır. Hesabın vadeden önce kapatılması durumunda ise anapara kaybı söz konusu olabilir, bu konu aşağıdaki ilgili maddede detaylı olarak açıklanmıştır.
  • Dövizden/altından dönüşen kur korumalı TL vadeli mevduat hesabı’nın getirisi üzerinden Gelir Vergisi (Stopaj) kesintisi yapılmaz.
  • Dövizden/altından dönüşen kur korumalı TL vadeli mevduat hesabı iş günlerinde 10:00 ile 23:59 saatleri arasında; hafta sonları ve tatil günlerinde ise 00:00 ile 23:59 saatleri arasında Enpara.com Cep Şubesi üzerinden açılabilir.
  • Dövizden/altından dönüşen kur korumalı TL vadeli mevduat hesabı sadece 92, 181 ve 365 gün vadeli olarak açılabilir.
  • Dövizden/altından dönüşen kur korumalı TL vadeli mevduat hesabı’na yansıtılacak gelir, vade gün sayısına göre hesaplanır. Vade sonunda, hesaplanan gelir hesaba yansıtıldıktan sonra hesabın vade tercihi vadede yenilensin şeklinde ise yenileme işlemi aynı vade ile, yenileme tarihindeki Enpara.com’da geçerli olan faiz oranı ve TCMB tarafından açıklanan alış kuru ile yenilenir. Hesapta vadede yenilensin tercihi bulunmuyorsa hesap otomatik olarak kapatılır ve oluşan bakiye vadesiz TL mevduat hesabı’na aktarılır.
  • Dövizden/altından dönüşen kur korumalı TL vadeli mevduat hesabı’nda gelir kazanmak için, yatırılan para belirlenen vade boyunca hesapta kalmalıdır. Dövizden/altından dönüşen kur korumalı TL vadeli mevduat hesabı’ndan vade boyunca para çekebilmek için, hesabın kapatılması gerekir.
  • Dövizden/altından dönüşen kur korumalı TL vadeli mevduat hesabı’nda haciz, ihtiyati haciz, tedbir, ihtiyati tedbir kaynaklı veya resmi kurumlar tarafından tesis edilen bir kısıt olması durumunda, vade sonunda hesaplanan gelir hesaba yansıtılır ve hesabın Dövizden/altından dönüşen kur korumalı TL vadeli mevduat özelliği kaldırılarak hesap standart vadeli mevduat hesabı’na dönüştürülür.
  • Dövizden/altından dönüşen kur korumalı TL vadeli mevduat hesabı’nın vadesinden önce kapatılması durumunda, hesabın açılış kuru ile hesap kapama tarihinde TCMB tarafından saat 11:00’de açıklanan ilgili alış kuru karşılaştırılır, düşük olan kur ile hesap açılışında dönüştürülen USD/EUR/Altın bakiyesi çarpılarak hesabın kapama bakiyesi belirlenir ve bu tutar Vadesiz TL Mevduat Hesabı’na aktarılır.
  • Kur korumalı TL vadeli mevduat hesabı sadece iş günlerinde saat 11:00 - 16:00 arasında açılabilir. İş günlerinde 11:00 - 16:00 saatleri dışında ve tatil günlerinde hesap açılamaz. Hesap açılış işlemi Enpara.com İnternet Şubesi, Cep Şubesi ve Çözüm Merkezi üzerinden yapılabilir.
  • Dövizden/altından dönüşen kur korumalı TL vadeli mevduat hesabı’na vade boyunca yeni para eklenemez.
  • Yeni açılan bir Dövizden/altından dönüşen kur korumalı TL vadeli mevduat hesabı’nın vade bitiş tarihinin tatil gününe denk gelmesi durumunda vade bitiş tarihi bir sonraki iş gününe ertelenir. Hesap açılış onay adımında ve hesap detayları ekranında vade başlangıç ve bitiş tarihleri açıkça belirtilir.

Hesabın vade tarihine kadar açık kalması durumunda hesabın getiri oranının ne olacağı ile ilgili örnekler

20/12/2021 tarihinde 8.743,32 USD döviz mevduatınız olduğunu, 27/12/2021 tarihinde döviz mevduatınızın tamamını o gün TCMB’nin açıkladığı en güncel USD alış kuru olan 11,4373 ile 100.000 TL olarak Türk Lirası’na dönüştürdüğünüzü, sonrasında %16,00 faiz oranıyla, 92 gün vadeli (vade tarihi 29/03/2022) dövizden dönüşen kur korumalı TL vadeli mevduat hesabı açtığınızı ve hesabınızı vade tarihine kadar kapatmadığınızı varsayalım.

Durum 1 Vade tarihi olan 29/03/2022 saat 11:00’de TCMB’nin açıkladığı USD alış kurunun 10,3525 olması:
  • Hesabın yıllık faiz oranı: %16,00
  • Hesap açılış tarihindeki USD alış kuru: 11,4373
  • Hesap açılış tutarının USD karşılığı: 8.743,32 USD
  • Vade tarihindeki USD alış kuru: 10,3525
  • Vade tarihindeki faiz geliri: 4.032,88 TL
  • Vade tarihindeki kur değişimi kaynaklı getiri: 8.743,32 x (10,3525 – 11,4373) = -9.484,75 TL
  • Hesabın vade tarihindeki kur değişimi kaynaklı getirisi faiz gelirinden daha düşük olduğu için bu durumda %16,00 yıllık faiz oranı üzerinden hesaplanmış faiz geliri hesabınızın getirisi olur.
Durum 2 Vade tarihi olan 29/03/2022 saat 11:00’de TCMB’nin açıkladığı USD alış kurunun 11,8545 olması:
  • Hesabın yıllık faiz oranı: %16,00
  • Hesap açılış tarihindeki USD alış kuru: 11,4373
  • Hesap açılış tutarının USD karşılığı: 8.743,32 USD
  • Vade tarihindeki USD alış kuru: 11,8545
  • Vade tarihindeki faiz geliri: 4.032,88 TL
  • Vade tarihindeki kur değişimi kaynaklı getiri: 8.743,32 x (11,8545 – 11,4373) = 3.647,71 TL
  • Hesabın vade tarihindeki kur değişimi kaynaklı getirisi faiz gelirinden daha düşük olduğu için bu durumda %16,00 yıllık faiz oranı üzerinden hesaplanmış faiz geliri hesabınızın getirisi olur.
Durum 3 Vade tarihi olan 29/03/2022 saat 11:00’de TCMB’nin açıkladığı USD alış kurunun 12,2550 olması:
  • Hesabın yıllık faiz oranı: %16,00
  • Hesap açılış tarihindeki USD alış kuru: 11,4373
  • Hesap açılış tutarının USD karşılığı: 8.743,32 USD
  • Vade tarihindeki USD alış kuru: 12,2550
  • Vade tarihindeki faiz geliri: 4.032,88 TL
  • Vade tarihindeki kur değişimi kaynaklı getiri: 8.743,32 x (12,2550 – 11,4373) = 7.149,41 TL
  • Hesabın vade tarihindeki kur değişimi kaynaklı getirisi faiz gelirinden daha yüksek olduğu için bu durumda kur değişimi kaynaklı getiri hesabınızın getirisi olur.

Hesabın vade tarihinden önce kapatılması durumunda hesap kapanış bakiyesinin ne olacağı ile ilgili örnekler

27/12/2021 tarihinde 100.000 TL tutarlı, %16,00 faiz oranıyla, 92 gün vadeli (vade tarihi 29/03/2022) dövizden dönüşen kur korumalı TL vadeli mevduat hesabı açtığınızı, hesap açılış tarihi olan 27/12/2021’de saat 11:00’de TCMB’nin açıkladığı USD alış kurunun 11,4373 olduğunu ve hesabınızı 08/03/2022 tarihinde vadesinden önce kapattığınızı varsayalım.

Durum 1 Hesap kapanış tarihi olan 08/03/2022 saat 11:00’de TCMB’nin açıkladığı USD alış kurunun 10,3525 olması:
  • Hesabın yıllık faiz oranı: %16,00
  • Hesap açılış tarihindeki USD alış kuru: 11,4373
  • Hesap açılış tutarının USD karşılığı: 8.743,32 USD
  • Hesap kapanış tarihindeki USD alış kuru: 10,3525
  • Hesap kapanış tarihindeki kur, hesap açılış tarihindeki kurdan daha düşük olduğu için burada anapara kaybı söz konusudur.
  • Anapara kaybı: 8.743,32 x (11,7373 - 10,3525) = 9.484,75 TL
  • Hesaba yatırılacak tutar: 90.515,25 TL
Durum 2 Hesap kapanış tarihi olan 08/03/2022 saat 11:00’de TCMB’nin açıkladığı USD alış kurunun 11,8545 olması:
  • Hesabın yıllık faiz oranı: %16,00
  • Hesap açılış tarihindeki USD alış kuru: 11,4373
  • Hesap açılış tutarının USD karşılığı: 8.743,32 USD
  • Hesap kapanış tarihindeki USD alış kuru: 11,8545
  • Hesap kapanış tarihindeki kur, hesap açılış tarihindeki kurdan daha yüksek olduğu için burada anapara kaybı söz konusu değildir.
  • Hesaba yatırılacak tutar: 100.000,00 TL