İştira ve iskonto kredisi nedir?

İştira ve iskonto kredisi nedir?

İşletmelerin en önemli problemlerinden biri olan çek ve senet tahsilatlarında zaman zaman aksamalar, gecikmeler, evrak kayıpları ya da evrakların zarar görmesi gibi durumlarla karşılaşılır. İşte tam da bu noktada finans kuruluşları tedbir alabilmeye yardımcı olur. Bu tedbir yöntemlerinden biri de iştira ve iskonto kredileridir. İştira ve iskonto kredileri, çok uzun olan çek tahsilat sürelerini ya da tahsil zamanı gelmemiş olan senetlerin ödeme günlerini beklemeye gerek kalmadan nakit ihtiyaçlarını karşılar. Kısaca, iştira ve iskonto kredileri, mevcut çek ve senetlerin hızlı bir şekilde nakde dönüşmesini sağlar. İştira ve iskonto kredilerinde sunulan başka bir avantaj ise piyasa dalgalanmalarıyla birlikte yaşanan, faiz değişimlerinden muaf olmalarıdır. İştira ve iskonto kredilerinde kredi tutarları sabittir. Kredi çekme işleminden sonra düzenli olarak taksitler hâlinde ödeme yapılabilir. Böylece paranın toplu hâlde alınması sağlanmış olur.

İştira kredisinin alınabilmesi için senet sahibinin ve seneti veren firmanın ayrı belediye sınırları içerisinde olması gerekir. İskonto kredilerinde ise her iki taraf aynı belediye sınırları içerisinde olmalıdır. İştira ve iskonto kredilerinde senetler teminattır. Diğer anlamda bankalar için kredi ödeme güvencesi gibi bir işlev gerçekleştirir. İştira ve iskonto kredilerinin geri ödemesi, çek ya da senet verme yoluyla da gerçekleşebilir. Bu noktada tek şart, vade gününün geçirilmemiş olmasıdır. Çek ve senet yoluyla ödeme alan işletmeler ve KOBİ'ler, vade süreleri nedeniyle oldukça büyük problemler yaşayabilir. Tahsilatların gecikmesi şirketin zarar görmesine neden olabilir. Bu sebeple iştira ve iskonto kredileri, devlet tarafından da sunulur ve desteklenir.

İştira ve iskonto kredileri hakkında bilinmesi gerekenler nelerdir?

İştira ve iskonto kredileri, şirketlerin bilançolarına kredi olarak işlenmez. Dolayısıyla bu krediler, şirketlerin vergi yükümlülüğünü de azaltabilir. İştira ve iskonto kredilerinin faiz oranları oldukça düşüktür. Bu özellik, nakit ihtiyacının kısa sürede karşılanmasını sağladığı gibi geri ödemenin düşük miktarda artışla yapılmasını sağlar. İskonto ve iştira kredilerinin geri ödemesi, çek ve senet gibi ödeme yollarıyla yapılacaksa gecikmeden gününde ödenmelidir. Ödemelerin zamanında yapılmaması, şirketlerin ticari sicillerinin zarar görmesine sebep olabilir. Ancak, yine de çok sayıda şirket, iskonto ve iştira kredileri kullanır.

İştira ve iskonto kredilerinde şirketlerin teminat olarak sunduğu çekler kadar kredi verilir. Kıymetli evrak olarak tanımlanan tüm yasal evraklar, kredi teminatı olarak sunulabilir. Bu kredi sistemlerinde şirketler, kredi tutarını peşin olarak kullanabilir. Bankalar ise çeklerin veya senetlerin vade süresi dolduğunda çeki düzenleyen firma ya da kişilerden alacaklarını tahsil eder. Çeklerin tahsilatı, takas usulüyle gerçekleştirilir. İştira ve iskonto kredilerinde bankalar, alınan kredi tutarından faizlerin ve komisyon ücretlerinin tamamını keser. Teminat olarak alınan çeklerin ödemesi gününde yapılıyorsa kredi alan işletmeci ile banka arasında hiçbir sorun yaşanmaz. Ayrıca, son çekin vade süresi dolduğunda ve ödemesi alındığında kredi de otomatik olarak kapanır.

İskonto ve iştira kredilerinde faiz değişimi ve piyasa dalgalanmalarından etkilenilmez; noter yoluyla hesap bildirim cetveli de gönderilmez. Sonuç olarak, kredi alan işletme, maddi yükümlülükler altına girmemiş olur. İştira ve iskonto kredilerinde en önemli kural ise günü dolmuş olan çeklerin tahsilatı yapılamadığında kredi alan işletmenin tahsil edilemeyen çek tutarında ödeme yapma yükümlülüğüdür. Kredi alan işletmeci, tahsil edilemeyen çekler yerine farklı çekler de sunamaz. İştira ve iskonto kredileri, işletmelere verilmeden önce KKDF ve BSMV adı verilen yasal kesintiler yapılır. Bu kesintilerin alınmasından sonra şirketler, kredi tutarını kullanabilir. İştira ve iskonto kredileri, iş hayatında evrak kaybını da önler. Banka sistemlerinde güven altına alınan senetlerin veya çeklerin kaybolması ya da zarar görmesi mümkün değildir.

İştira ve iskonto kredisi arasındaki farklar nelerdir?

İştira ve iskonto kredileri arasındaki fark, taraf firmaların bulunduğu konumla ilgilidir. Örneğin, iskonto kredisinin teminatı olarak sunulan senetlerin borçluları ile banka şubesi aynı belediye sınırlarında bulunmalıdır. Senet borçlusu İstanbul içerisinde ikamet ediyorsa kredi alınan banka şubesi de İstanbul içerisinde olmalıdır. Senet borçlusu, banka şubesinden farklı bir ilde ise bu durumda kredinin ismi "iştira kredisi"dir. Örneğin; kredi veren banka şubesi İstanbul'da; fakat senet borçlusu ise Ankara'da ikamet ediyorsa verilen kredi, "iştira kredisi" olur. İştira ve iskonto kredisi için uygulanan kurallar ve sistem, genel olarak aynıdır. İki kredi türü arasında konum dışında fark bulunmaz.

İştira ve iskonto kredisi faiz oranları nasıl belirlenir?

Teminat senetlerinin vade süresi uzunluğuna göre değişebilen faiz oranları, senetlerin tahsilat tutarına göre de değişiklik gösterebilir. Faiz oranları, iştira ve iskonto kredisi veren bankaların her birinde farklı olabilir. Ancak, genel olarak diğer kredi türlerine uygulanan faiz oranlarından daha düşük faizler belirlenir. Bankalar, faiz oranlarını peşin olarak kestikten sonra kredi tutarını açtıkları borçlu hesabına yatırır. Bu durum, şirketler için büyük bir avantaj sağlar.

İştira ve iskonto kredisi nasıl tahsil edilir?

İşletme sahipleri, kredi tutarını aldıktan sonra bankalar, teminat olarak aldıkları kıymetli evrakların vade sürelerini ve ödeme günlerini takibe alır. Günü geldiğinde ödenen çekler ve vade süresi dolunca tahsil edilen senetler, kredi tutarından düşülür. Çekler karşılıksız olduğunda, çek keşidecisinin hesabından çekilemediğinde ya da senetlerin tahsilatı gerçekleşmediğinde bankalar, sorumluluğu kredi alan işletmeye yükler. Özellikle nakit sıkıntısı çeken şirketler için büyük ve kurtacı bir görev üstlenen iştira ve iskonto kredisi, senetler tahsil edilemediğinde bir o kadar tehlikeli bir boyuta ulaşabilir. Bankalar, borçluların günü geldiğinde ödemediği tutarlar için kredi alan şirket hakkında yasal takip başlatabilir.