Kredi sicili nedir?
"Kredi sicili", "kredi notu" ve "kara liste" gibi kavramların ne olduğunu ve ne şekilde oluştuğunu bilmek, tüm kredi ürünlerinden faydalanmayı kolaylaştırır. Yalnızca gündelik ihtiyaçlar için kredi kartı ve kredi kullanılabileceği gibi ev alma veya düğün gibi konularda da kredi ihtiyacı doğabilir. Sermaye sahipleri ise aldıkları krediler ile işlerini büyütür ve işletmelerinin devamını sağlar. Kredi ihtiyacının boyutu ne olursa olsun kredi sicili ve kredi notu gibi konular hakkında bilgili olunması, kredi kullanıma ihtiyaç doğduğunda avantaj sağlar.
Bankalar, kredi verirken bir dizi protokolü göz önünde bulundurur. Kredi sicilinde problem olan kişi ya da kurumlar yerine ödeme konusundaki geçmişi daha olumlu olanlara kredi vermeyi tercih eder. Kişiler ve kurumlar, ihtiyaçları doğrultusunda borçlanabilir. Bu yüzden hem kredi notu ve kredi sicilinin ne anlama geldiğini bilmek hem de bunları mümkün olduğu kadar pozitif konumlarda tutmak, oldukça önemlidir. Zorlu dönemlerden geçildiğinde borçların yasal takibe düşmemesi için gerekli önlemleri almak, çıkarılan afları ve bankaların uyguladığı kolaylıkları takip etmek gerekebilir.
Kredi Sicili Nedir?
Kredi sicili, kredi kullanacak kişiler için oluşturulan ve kişinin finansal geçmişini detaylı olarak ele alan bir karnedir. Kullanılmış kredilerin, kredi kartları ödemelerinin, kredi başvurusu sıklığının ve buna benzer faktörlerin göz önüne alındığı kredi sicili, kişilerin finansal geçmişini kredi veren bankalar için hazır bulundurur. Kredi sicili, sıklıkla kredi notu ile karıştırılır. Kredi notu, bankaların finansal geçmişinize dair KKB'ye sunduğu raporlar sonucu ortaya çıkan ve belirli sayı aralıklarını ifade eden bir özet olarak bilinir. 0'dan 1900'e kadar aralıkta verilen bu sayı, kişinin kredi ödeme konusundaki güvenilirliğini yansıtır. Genel olarak kredi notunun 900'ün altında olması durumunda kredi ürünlerinden faydalanmak, oldukça zorlaşır. Benzer şekilde genellikle notun 1200'ün üzerinde olması ise kredi alınmasını kolaylaştırır. Kredi sicili, kredi notundan farklı olarak, bu puanlamadan bağımsız biçimde daha fazla ayrıntı içeren parametrelerden oluşur. Kredi sicil raporunda kredi limitleri, ödeme sıklığı, ne kadar süre gecikmeye düşüldüğü, ne kadar borçlu olunduğu gibi daha fazla detay yer alır. Kredili mevduat hesapları ve kredi kartı dâhil olmak üzere kredi sicilinde finansal geçmişe dair her ayrıntı bulunur.
Kredi ürünlerinin ne kadarının nasıl kullanıldığına göre kredi sicili değişkenlik gösterir. Kredi kartı kullanan; ev, ihtiyaç gibi kredileri almış olan ve kredili mevduat hesabı bulunan kişilerin kredi sicili tutulur. Her finans kurumu, kendi kredi sicil sistemini geliştirse de kişinin tüm finansal geçmişi, finansal işlemlerin gerçekleştiği kurumlar tarafından Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi'ne gönderilir. Kredi Kayıt Bürosu ise bu bilgileri ihtiyaç duyan kişi ve kurumlara iletir. Kredi sicili, son 5 yıl içerisinde kapanan tüm kredi bilgilerinin yanı sıra 5 yıldan öncesinde yasal takibe alınmış ve ödenmemiş kredilere de yer verir. Bu raporda kefil olunan krediler de bulunur. Bu yüzden alınacak ve kefil olunacak kredilerde yasal takibe girmemek, gelecekte başvurulacak krediler için son derece önemlidir. Sicilin bozulmaması için kredi kartı kullanırken en azından belirli bir dönem boyunca yalnızca asgari ödeme tutarını ödemek gerekebilir.
Kredi Sicili Nasıl Bozulur?
Kredi sicilinin kredi verilmeyecek derecede bozuk olması durumunda kredi almak, son derece zor olur. Halk arasında "kara listeye girmek" olarak bilinen bu durum, kredi sicilinin bozuk olduğu anlamına gelir. Çekilen kredinin ödemesinin ya da kredi kartlarına ait borçların belli bir süre içinde ödenmemesi sonucunda bankalar yasal takip başlatabilir. Aynı şekilde kefil olunan bir kredinin zamanında ödenmemesi de yasal takibin başlamasına neden olur. Bu gibi durumlarda kredi almak, imkânsız hâle gelebilir. Yasal takibe düşen borçlar ile bozulan kredi sicili, 5 yıl boyunca bu şekilde kalır. Fakat bu sicile daha önce çalışılan ve borç geçmişi olan bankalar, kendi sistemi üzerinden ulaşabilir. Bu sebeple kredi sicili düzelmiş olsa bile aynı bankadan tekrar kredi alma ihtimali düşebilir.
Kredi almak ya da kredi kartı çıkarmak istenilen bankadan sicil öğrenilebilir. Aynı şekilde Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi veya Kredi Kayıt Bürosu'na bireysel başvuru yaparak da sicil durumu görülebilir. Kredi sicilinin hiç olmaması ya da 5 yıl sonunda silinmiş olması, bankalardan kredi alma konusunda problem yaşanmasına neden olur. Değerlendirme yapmak için hiçbir veriye ulaşamayan bankalar, güvenilir bir borç ödeme geçmişi ile karşılaşmadıkları için genelde kredi vermemeyi tercih eder. Bu durumu en kısa zamanda düzeltmek için kişinin, gelirine uygun bir kredi kartı edinip, borçlarını zamanında ödemesi gerekir. Bankaların ödeme geçmişine dair olumlu bir örnek görmesi sayesinde bir süre sonra kredi alınabilir ya da daha yüksek limitlere sahip bir kredi kartına başvurulabilir. Kredi sicili bozuksa teminat ve ipotek gibi seçenekleri değerlendirerek de kredi almak mümkündür. Bu durumlar, çalışılmak istenen bankanın inisiyatifindedir. Bu yüzden öncelikle banka sicilinin temiz tutulması için çaba gösterilmesi önemlidir.
Kredi Sicili Nasıl Temizlenir?
Bozuk bir kredi siciline sahip olmamak için ödemesi yapılmamış borçların yasal takibe düşeceğini bilmek gerekir. Borçlar, kredilerin ve kredi kartlarının yalnızca bugün için gerekli olmadığını; gelecekte de kredilere ihtiyaç duyulacağını düşünerek hesaplanmalıdır. Gelir durumuna göre çekilecek kredi miktarlarını ve kredi kartı limitlerini belirlemek de oldukça önemlidir. Aksi takdirde uzun süre kredi sicilinin bozuk kalmasına neden olacak borçlar ile karşılaşılması tehlikesi ortaya çıkabilir. Takibe düşmüş borçlar ödenerek, kredi sicilinin temizlenmesi konusunda bir ilk adım atılabilir. Fakat bu temizlenme işlemi, anında gerçekleşmez. Borçların ödemesi yapılsa da yasal takibe düşen işlemler, 5 yıl boyunca sicil raporunda yer alır. Bu yüzden borçlardan kurtulmak için bankaların sunduğu yapılandırma seçenekleri değerlendirilebilir. Ayrıca refinansman kredileri gibi farklı kredi ürünleri ile borcun vadesi uzatılabilir ve yasal takibe düşülmemesi sağlanır. Kredi sicilinin temiz kalması konusunda en önemli noktanın borçların yasal takibe girmemesi olduğunu unutmamak gerekir.
Çeşitli sebeplerle yasal takibe düşen borç için farklı zamanlarda devletin de sunduğu sicil affı gibi avantajlardan faydalanmak da mümkündür. Örneğin 2017 yılında Resmî Gazete'de yayımlanan karar, kredi sicili bozuk olanlar için doğan fırsatlara bir örnek olarak gösterilebilir. Kredi borçlarını ödemesinin üzerinden 5 yılı geçmemiş kişilerin ve borcu olsa da 6 ay içinde ödeme ya da yapılandırma gerçekleştirenlerin kayıtlarındaki olumsuz referansların bir süre dikkate alınmaması gibi avantajlar da bu dönemlerde söz konusu olur. Fakat bu tarz yönergeler, genelde bankalara tavsiye niteliğinde çıkarıldığı ve piyasaya net bir müdahalede bulunmadığı için bu dönemlerde de kredi alamama ihtimali mevcuttur. Normalde bankalar, sicili bozuk kişilere kredi verdiğinde hukuki yaptırımlar ile karşılaşır. Bazı dönemlerde yapılan uygulamalar ise yalnızca bankaların bu hukuki yaptırım ile karşılaşmasının önüne geçer.
Kredi siciliniz hiç yoksa Enpara.com Kredi Kartı’na başvurarak Kredi Kayıt Bürosu'ndaki finansal varlığınızın ilk adımlarını atabilirsiniz. Gelirinize uygun limite sahip bir kredi kartı ile başlayan finansal yolculuğunuza aidat almayan Enpara.com Kredi Kartı’nı kullanarak başlayabilirsiniz.
İlgili ürünler
Daha fazla bilgi
- Kredi sicili nedir?
Finansal açıdan zorlandığınız zaman ihtiyaçlarınızı karşılamak için bankalardan kredi başvurusunda bulunabilirsiniz. Kredi başvurusu yaptığınızda reşit olmak, belirli bir gelire sahip olmak gibi kriterlerin yanı sıra her zaman kredi sicilinize bakılır.
Kredi sicili, daha önce kullanmış olduğunuz krediniz varsa, bu kredilerin taksitlerini ne kadar düzenli şekilde ödediğinize, kredi kartı ödemelerinizi her ay zamanında gerçekleştirip gerçekleştirmediğinize, mevcut borç durumunuza, ne sıklıkla kredi kullandığınıza bağlı olarak ortaya çıkan bir finansal karnedir. Kredi notunuz yüksek olduğu takdirde kredi talebinizin onaylanma olasılığı artar. Ancak, eğer kredi siciliniz kötü etkilenmiş ve dolayısıyla notunuz düşük ise talebinizin onaylanma olasılığı düşer ve kredi geri ödemesini yapacağınıza dair bankalara güven vermezsiniz.
İyi bir kredi siciline sahip olmak için ne yapmanız gerekir?
Kredi Kayıt Bürosu tarafından sunulan Findeks Kredi Notu'nu ya da bankanız aracılığıyla kredi notunuzu öğrenebilirsiniz. Kredi notunuzun hangi aralıkta olduğunu öğrenmenizin ardından notunuzu yükseltmenin çeşitli yollarını deneyebilirsiniz. Mevcut durumunuzda kredi ihtiyacınız henüz doğmamış olsa da belirli miktar birikiminizle ev almak, araba sahibi olmak ya da ani bir gelir kaybına karşı bir kenarda paranızın durması adına önlem almak amacıyla kredi başvurusunda bulunmanız gerekebilir. Kredi notunuzun yüksek olması, sizi ekonomik açıdan zorlu durumlara karşı korur.
Daha önce hiç kredi veya kredi kartı kullanımında bulunmadıysanız ve iyi bir kredi sicilinizin oluşmasını istiyorsanız düşük limitli bir kredi kartı talebinde bulunarak aylık ödemelerinizi düzenli şekilde yapabilirsiniz. Her ay zamanında yaptığınız ödemelerle hanenize pozitif puan yazılır ve ileride kredi ihtiyacınız doğduğunda iyi bir kredi siciliniz oluşmuş olur.
Kredi notunuzu düşüreceğinden haberinizin olmadığı çeşitli durumlar da kredi sicilinizi oldukça olumsuz etkileyebilir. Örneğin, kredi kartınızın son ödeme tarihini hep geciktiriyor; ancak gecikmeli de olsa borcun tamamını ödediğiniz için kredi notunuzun düşmediğini düşünüyorsanız aslında yanılıyorsunuzdur. Çünkü; son ödeme tarihini geciktirmemeniz beklenir. Bir tanıdığınıza kredi çekerken kefil olduysanız ve ilgili kredinin ödemesi aksatıldıysa ya da hiç yapılmayarak yasal prosedür uygulanmaya başlandıysa da siciliniz zarar görür. Kredi başvurusunda bulunup red cevabı aldıktan kısa süre sonra başka bankalara başvuru yapmanız ve başvurunuzun yine olumsuz sonuçlanması da kredi sicilinizi olumsuz etkileyebilir. Böyle bir durumda başka bir bankaya başvurmadan önce aradan biraz zaman geçmesini beklemeniz fayda sağlar.
Enpara.com İhtiyaç Kredisi başvurularınızda geçmişe dönük finansal hareketlerinize bağlı olarak oluşan kredi siciliniz doğrultusunda bir değerlendirme yapılır. Düzenli ödenen kredi taksitleri, son ödeme tarihinden önce yapılan kredi kartı ödemeleri ve düzenli bir gelirinizin olması, ihtiyaç kredisi başvurunuzun olumlu değerlendirilmesini sağlayan kriterlerdendir. Olumlu değerlendirme sonrasında hiç vakit kaybetmeden kredinizi kullanabilirsiniz. - Kredi sicili kötü ise ne yapılmalı?
Kredi başvurusu işlemleri, her zaman beklediğiniz gibi sonuçlanmayabilir. Kredi talebiniz, kredi sicilinizin kötü olması nedeniyle olumlu değerlendirilmeyebilir. Çünkü kredi sicilinin kötü olması, banka nezdinde kredibilitenizin düşük olduğunu gösterir. Bu anlamda kredi sicili kavramı, kredi notu kavramı ile karıştırılabilir. Ancak, kredi sicili, kredi notundan farklıdır. Kredi sicili, kişinin kredi borcu geçmişini ve kredi başvurularını gösteren veri tabanına verilen addır. Veri tabanı, Kredi Kayıt Bürosu ve Merkez Bankası bünyesinde bulunur. Kredi notu ise kredi başvurusu yaptığınızda geçmiş kredilerdeki ödeme düzeninizi ve kredili mevduat hesabı kullanım alışkanlıklarınızı yansıtan sayısal bir bilgidir. Kredi notunuz, ödeme düzeninize göre artar ya da düşer. Örneğin kredi kartı borcunuzu ödemediğinizde kredi notunuz düşerken, bir bankadan ihtiyaç kredisi alıp taksit ödemelerini düzenli olarak yaparsanız kredi notunuz artar. Bankalar, kredi kullandırma kararında kredi notunu göz önünde bulundurur.
Kötü kredi sicili silinebilir mi?
Aldığınız bir krediyi ya da kredi kartı borcunuzu 90 gün boyunca ödememeniz hâlinde banka, hakkınızda yasal takip başlatır ve bu durum, hem kredi notunuzu düşürür hem de kredi sicilinizi bozar. Kredi borcunuz nedeniyle hakkınızda yasal takip başlatılması hâlinde kötüleşen kredi sicilinin dönüşü olmaz. Günlük hayatta "kara listeye girmek" olarak adlandırılan bu durumun oluşması hâlinde kredi kullanmanız, neredeyse imkânsız hâle gelir. Kredi Kayıt Bürosu tarafından tutulan kredi sicil kaydının silinmesi ise belirli şartlara tabidir. Kaydın silinmesi için borcunuzu ödemeniz ve ödemenin üzerinden 5 sene geçmiş olması gerekir. 5 yıllık süre boyunca yapacağınız kredi kartı başvurularında ya da kredi başvuru işlemlerinde kötü kredi siciliniz karşınıza çıkar. Ayrıca 5 sene sonra kredi sicil kaydının silinmesi de mutlak bir silinme değildir. Bankalar, 5 sene geçse bile kendi sistemleri üzerinden her zaman kredi geçmişinizi ve kredi sicilinizi görebilir.
Kredi silicinin bozulmaması ise mevcut kredi borçlarınızı zamanında ve düzenli olarak ödemenize bağlıdır. Bankaların sunduğu kredi yapılandırma veya kredi refinansman olanaklarından faydalanabilirsiniz. Bu tür olanaklar, kredi ödemelerinizi yapmamanız nedeniyle yasal takibe düşmenizi önler. Sürekli kredi arayışında olmanız ve bir kredi başvurunuzun herhangi nedenden dolayı reddedilmesi de kredi sicilinizin bozulmasına yol açar. Örneğin gelirinize oranla çok yüksek miktarda bir kredi talep etmeniz durumunda kredi başvurunuz reddedilebilir ve kredi siliciniz de olumsuz etkilenebilir.
Günlük bankacılık işlemlerinde yanınızda olan Enpara.com, kredi ürünleri ile nakit gereksinimleriniz için pratik çözümler sunar. İnternet bankacılığından ya da cep şubeden rahatlıkla kredi başvurusu yapabilir; en kısa sürede kredi talebinizin sonucunu öğrenebilirsiniz.